Aansprakelijkheid voor kinderen: Een ongeluk zit soms in een klein hoekje. Dat geldt des te meer voor kinderen. Maar hoe zit het met de aansprakelijkheid voor het gedrag van een kind?
Soms veroorzaakt een gedraging van een kind schade aan andermans zaak of ontstaat er letselschade. Er kan schadeplichtigheid ontstaan als de gedraging van het kind onrechtmatig is. Omdat kinderen anders in elkaar zitten dan volwassenen gelden er voor hen aparte regels.
Aansprakelijkheid kinderen tot 14 jaar
Voor de gedragingen van kinderen onder de 14 jaar zijn wettelijk gezien de ouders of voogd aansprakelijk. Er moet overigens wel sprake zijn van ‘een als een doen te beschouwen gedraging’. Het mag hierbij dus niet gaan om een nalaten van het kind. Als er bijvoorbeeld gevaar dreigt wordt er niet van een kind verwacht dat hij hiervoor waarschuwt of het gevaar opheft.
Daarnaast moet de onrechtmatige daad kunnen worden toegerekend aan het kind wanneer de leeftijd wordt weggedacht. De vraag is dus of de gedraging als onrechtmatig kan worden beschouwd als die was gedaan door een volwassene.
Aansprakelijkheid kinderen van 14 tot 16 jaar
Ook hier zijn de ouders of voogd aansprakelijk voor de fouten, c.q. onrechtmatige gedragingen van hun kinderen. Bij deze leeftijdscategorie is de aansprakelijkheid uitgebreider dan bij kinderen tot veertien jaar. Hier hoeft het kind alleen een ‘fout’ te maken, oftewel een toerekenbare onrechtmatige gedraging. Het vereiste van een als een doen te beschouwen gedraging geldt hier dus niet meer. De aansprakelijkheid kan dus ook gelden voor nalaten c.q. niet handelen. Eveneens moet hier voor de vestiging van de aansprakelijkheid de leeftijd van het kind worden weggedacht. Is er dan nog steeds sprake van een onrechtmatige gedraging, dan kan er aansprakelijkheid gevestigd worden.
De ouders hebben hier echter wel de mogelijkheid om zich te disculperen van de aansprakelijkheid. Wanneer de ouders kunnen aantonen dat hen niks valt te verwijten met betrekking tot de gedraging van hun kind, zijn zij niet aansprakelijk. In dat geval zal het kind de schade zelf moeten vergoeden. Er bestaat wel een mogelijkheid tot matiging van de schadevergoeding vanwege de leeftijd.
Kinderen van 16 jaar en ouder
Voor de gedragingen van kinderen vanaf zestien jaar kunnen de ouders enkel worden aangesproken wanneer zijzelf een onrechtmatige handelen. Dit komt bijvoorbeeld voor wanneer de ouders weten dat het kind iets onrechtmatigs doet of gaat doen. Daarnaast zal het kind altijd zelf volledig aansprakelijk zijn. Vanaf deze leeftijd worden kinderen verstandig genoeg geacht als het gaat om het verrichten van onrechtmatige gedragingen.
Voor meederjarigen geldt uiteraard dat deze volledig zelf aansprakelijk zijn.
Groepsaansprakelijkheid bij kinderen
Wat overigens voor alle leeftijden geldt, maar in de praktijk veel voorkomt bij kinderen, is groepsaansprakelijkheid. In dat geval maakt het niet uit wie de onrechtmatige gedraging heeft begaan, zolang er sprake is van groepsverband kan de gedupeerde de schade op ieder groepslid verhalen. Vervolgens kunnen de groepsleden afzonderlijk regres nemen op de dader. Dit wordt de interne draagplicht genoemd.
In beginsel wordt de schade bij groepsaansprakelijkheid verdeeld in gelijke delen. Soms kunnen de omstandigheden van het geval op grond van de billijkheid een andere verdeling met zich meebrengen. Uiteindelijk maakt het dus niet uit wie de schade daadwerkelijk heeft veroorzaakt. Zolang je bij de groep was, kun je aansprakelijk gesteld worden. Dit geldt overigens niet voor groepsleden die niet de mogelijkheid hadden zich uit de groep te verwijderen. Daarnaast wordt er vereist dat je de onrechtmatige gedraging had kunnen voorzien. Dit had je namelijk moeten weerhouden om nog langer bij de groep te blijven.
Voor kinderen is het criterium iets aangescherpt. Nog steeds gelden de verschillende leeftijdscategorieën en zijn de ouders in sommige gevallen aansprakelijk. Bij kinderen tot de veertien jaar kunnen ouders alleen aansprakelijk worden gesteld voor de schade die hun eigen kind berokkent. De regeling van de groepsaansprakelijkheid wordt hier min of meer terzijde geschoven. Wanneer de ouders van een veertien of vijftien jarige zich niet kunnen disculperen, worden zij aansprakelijk geacht naast hun kind. Als vast komt te staan dat het kind uit zichzelf de groep kon verlaten, dan kunnen de ouders zich wel distantiëren. Het kind zal dan zelf aansprakelijk gesteld worden. Kinderen die zestien jaar of ouder zijn, worden als meerderjarige aangemerkt. Dat betekent dat de groepsaansprakelijkheid zoals hierboven is besproken op hen van toepassing is.
Groepsaansprakelijkheid kinderen met verschillende leeftijden
Wat nou als het gaat om een groepsaansprakelijkheid met kinderen van dertien, vijftien en zeventien jaar? Oftewel, uit elke leeftijdscategorie een groepslid. In deze situatie zal er worden gekeken van jong naar oud.
Voor het dertienjarige kind geldt de groepsaansprakelijkheid niet en zijn de ouders alleen verantwoordelijk voor de schade die het kind zelf veroorzaakt. Vervolgens moet er worden gekeken of het vijftien jarige kind de groep zonder problemen kon verlaten. Zo ja, dan zal de schade worden gedragen door de vijftien en zeventienjarige. Is dit niet het geval, dan zijn de ouders mede aansprakelijk voor de vijftienjarige. De zeventienjarige zal bij een dergelijk geval voor minimaal de helft van de schade aansprakelijk zijn. Hij kan zelfs volledig aansprakelijk worden geacht wanneer de vijftienjarige kan aantonen dat hij de onrechtmatige gedraging niet zag aankomen of zich niet kon verwijderen uit de groep.
Juridisch advies bij aansprakelijkheid kinderen
Heeft u vragen over aansprakelijkheid van uw kind? Bel gerust 0800-4455000 voor juridisch advies of rechtshulp. U kunt ook onderstaand een terugbelverzoek achter laten.