Een erfdienstbaarheid is het recht om op een bepaalde manier gebruik te maken van het perceel waar u niet de eigenaar van bent. Men gebruikt ook het Latijnse woord servituut.
Erfdienstbaarheid is een beperkt recht. Het recht is afgeleid van het meer omvattende eigendomsrecht. De wet omschrijft een erfdienstbaarheid als een last waarmee een erf wordt bezwaard ten bate van een ander erf. De eigenaar van een erf moet een overeengekomen inbreuk op het vrije genot van zijn erf toestaan. Het is mogelijk dat voor de erfdienstbaarheid een vergoeding wordt betaald. De vergoeding wordt ook wel retributie genoemd
Soorten erfdienstbaarheden
De partijen bij de overeenkomst worden het dienende of lijdende erf en het heersende erf genoemd. Een erfdienstbaarheid heeft betrekking op een feitelijke handeling. De verplichting bestaat uit iets toestaan of om ergens vanaf te zien. Voorbeelden van erfdienstbaarheden zijn:
- Recht van overpad;
- Recht van weg;
- Recht van goot;
- Recht op uitzicht.
Een recht van overpad houdt in dat gebruik mag worden gemaakt van het dienende erf om daarover te lopen. Meestal is dit recht slechts van toepassing op een bepaald deel van het perceel. De eigenaar van het heersende erf kan zich meestal dus niet zomaar vrij over het lijdende erf verplaatsen. Bij een recht van weg gaat het vaak over een perceel dat slechts bereikbaar is door de aanleg van een weg over een ander perceel. Een recht van goot heeft betrekking op de afwatering van een perceel. Bij recht op uitzicht verplicht het dienende erf zich om het uitzicht van het heersende erf vrij te houden.
Een erfdienstbaarheid kan gevestigd worden, maar ook ontstaan door verkrijgende verjaring.
Een erfdienstbaarheid belast een perceel. Voor de eigenaar kan het dus goed zijn om duidelijk voor ogen te hebben welke beperkte rechten afbreuk doen aan zijn eigendomsrecht. Ook de waarde van een perceel of onroerend goed kan beïnvloed worden door een erfdienstbaarheid. Tegenover het erf dat belast wordt staat het erf dat een recht verwerft. Voor de eigenaar van het heersende erf kan het recht, bijvoorbeeld een recht van overpad, zeer belangrijk zijn voor het gebruik van zijn land of woning. Een recht van overpad of weg verhoogt namelijk het genot van een perceel of woning en daarmee de waarde.
