Aansprakelijkheid is een verplichting om schade te herstellen of vergoeden. Het aansprakelijkheidsrecht heeft betrekking op herstel of compensatie van geleden schade.
Aansprakelijk zijn, betekent verantwoordelijk zijn voor de gevolgen van een bepaalde handeling of gebeurtenis. Als de aansprakelijkheid is vastgesteld ontstaat de verplichting om de schade te herstellen. Meestal betaalt de aansprakelijke partij een schadevergoeding, maar ook andere vormen van schadeherstel zijn mogelijk. Er zijn verschillende vormen van aansprakelijkheid, hier onder komen er een aantal aan de orde. Mocht u een specifieke vraag hebben neem dan contact op met onze advocaten en juristen op of laat een bericht achter.
Bronnen van aansprakelijkheid
Als iemand aansprakelijk is, heeft dat een juridische grondslag. U moet een schade vergoeden, omdat u om een bepaalde reden gehouden bent dat te doen. Een aanspraak op schadevergoeding vloeit ergens uit voort en heeft een juridische grondslag. De bronnen voor het ontstaan van aansprakelijkheid kunnen zijn:
- Een contract of overeenkomst (wanprestatie);
- De wet (wettelijke aansprakelijkheid);
- Een rechtmatige daad.
Contract of overeenkomst
De aanspraak op een schadevergoeding kan rechtstreeks voortvloeien uit een bepaling in de overeenkomst, maar kan ook (mede) gebaseerd zijn op de wet.
De wet bepaalt bijvoorbeeld dat er bij wanprestatie (het niet nakomen van een overeenkomst) een schadevergoedingsplicht bestaat. Deze verplichting vloeit dus voort uit de overeenkomst, maar is mede gebaseerd op de wet. Als een overeenkomst niet of niet volledig wordt nagekomen kan er sprake zijn van een wanprestatie. De contractpartij die te kort schiet in de nakoming van de overeenkomst is verplicht de schade die de andere partij hierdoor lijdt te vergoeden. De tekortkoming moet toerekenbaar zijn de om de schade op de schuldenaar te verhalen.
Aansprakelijkheid uit de wet
Voorbeelden van grondslagen uit de wet zijn de onrechtmatige daad, verantwoordelijkheid van ouders voor minderjarige kinderen en de verantwoordelijkheid van bezitters voor schade aangericht door dieren en gebrekkige opstallen.
Rechtmatige daad en onrechtmatige daad
Ook op grond van een rechtmatige verbintenis uit de wet kan een vergoedingsverplichting bestaan. Voorbeelden zijn zaakwaarneming, onverschuldigde betaling of ongerechtvaardigde verrijking. Als uw buurman zonder uw medeweten voorkomt dat u huis instort, handelt uw buurman rechtmatig, maar bent u wel gehouden zijn of haar kosten te voldoen.
Ook kan er sprake zijn van een onrechtmatige daad. Dit betekent dat iemand een norm schendt en daardoor schade veroorzaakt. De onrechtmatige daad is een van de meest voorkomende grondslagen voor een schadeclaim.
Schuld aansprakelijkheid
Er is een onderverdeling te maken tussen schuldaansprakelijkheid en risico-aansprakelijkheid.
Bij schuldaansprakelijkheid moet er sprake zijn van verwijtbaarheid bij de persoon die de schade veroorzaakt. De aansprakelijke partij heeft dus iets fout gedaan en kan een verwijt wordenm gemaakt. Bij overmacht is schuldaansprakelijkheid uitgesloten. Het is in dat geval niet mogelijk de schade aan te rekenen aan de veroorzaker.
Risico aansprakelijkheid
Risico-aansprakelijkheid, of kwaliatieve aansprakelijkheid, houdt in dat bij het intreden van het risico een schadevergoedingsplicht ontstaat. Schuld speelt hierbij geen rol. De handeling hoeft niet verwijtbaar te zijn. De aansprakelijkheid van dierenbezitters voor zelfstandige gedragingen van bijvoorbeeld honden of paarden is een vorm van risico-aansprakelijkheid. Andere veel voorkomende voorbeelden zijn de bezitter van een gebrekkig opstal en ouders voor schade van minderjarige kinderen..
Advies bij aansprakelijkheid
De vraag of iemand anders aansprakelijk is, kan behoorlijk ingewikkeld zijn. Raadpleeg altijd een advocaat of aansprakelijkheidsjurist als u wilt weten wat uw rechten of plichten zijn. Neem contact op met HIJINK Advocaten 0800 – 44 55 000 of laat een bericht achter.
Relevante informatie
Materiële schade|Gevolgschade|Schadebeperkingsplicht
