Verzuim is een toestand waarin een schuldenaar een overeenkomst niet nakomt. Verzuim kan van rechtswege intreden of nadat een schuldenaar in gebreke is gesteld. Aan verzuim zijn belangrijke rechtsgevolgen gekoppeld.
Veel mogelijkheden die een schuldeiser heeft ten opzichte van een schuldenaar treden in op het moment dat de schuldenaar in verzuim verkeert. De beoordeling is juridisch dan ook zeer belangrijk. Veel rechtsmaatregelen kunnen niet eerder worden genomen dan nadat de schuldenaar in verzuim verkeert.
Voor schadevergoeding is het vaak een vereiste, zoals bij het vorderen van vertragingsschade en vervangingsschade, maar ook bij de vordering om een overeenkomst te ontbinden.
Verzuim kan intreden van rechtswege of door een ingebrekestelling. Een ingebrekestelling is een mededeling aan een schuldenaar dat niet aan een bepaalde verplichting is voldaan met het verzoek om alsnog na te komen. Blijft de nakoming uit binnen de gestelde termijn dan verkeert de schuldenaar in verzuim.
Voor het vorderen van nakoming is verzuim geen vereiste.
Verzuim zonder ingebrekestelling
In sommige situaties is een schuldenaar in verzuim op grond van de wet. Een ingebrekestelling is dan niet nodig. Bijvoorbeeld:
- Als aan een prestatie een bepaalde termijn is verbonden en deze termijn ongebruikt verstrijkt. Een ingebrekestelling is dan niet nodig. Door het verlopen van de termijn is de schuldenaar in verzuim;
- Als op grond van de wet een verplichting ontstaat tot schadevergoeding, zoals bij wanprestatie of een onrechtmatige daad. In dat geval is geen nadere ingebrekestelling noodzakelijk;
- Het treedt ook van rechtswege in als de schuldeiser uit een mededeling van de schuldenaar kan opmaken dat de schuldenaar zijn verplichtingen niet zal nakomen.
Na ingebrekestelling
In alle gevallen waarin een schuldenaar niet van rechtswege in verzuim is, moet een schuldenaar in gebreke worden gesteld. Een ingebrekestelling is een oproep om binnen een bepaalde termijn alsnog een contractuele verlichting na te komen. Het is altijd verstandig een ingebrekestelling te versturen in gevallen waarin onduidelijk is of een ingebreke stelling nodig is. Dit voorkomt dat op een later moment wordt vastgesteld dat een beroep is gedaan op een rechtgevolg waar dat niet mogelijk was.
Gevolgen verzuim
In verzuim zijn heeft nadelige gevolgen voor de schuldenaar:
- De schuldeiser kan vertragingsschade vorderen over de periode waarin de schuldenaar in verzuim is;
- Iedere verhindering van de nakoming wordt aan de schuldenaar toegerekend als wanprestatie. De schuldenaar kan geen beroep meer doen op overmacht. Het risico van overmacht situaties gaat over van de schuldeiser op de schuldenaar;
- De schuldeiser kan niet alleen nog nakoming vorderen, maar ook vervangende schadevergoeding. Het vorderen van een vervangende schadevergoeding is niet mogelijk als er sprake is van een tekortkoming van ondergeschikte betekenis;
- De schuldeiser kan een beroep doen op het retentierecht;
- Voor de schuldeiser ontstaat de mogelijkheid om de overeenkomst te ontbinden.
Voor het vorderen van bijkomende schade is verzuim niet verplicht.
Als het nakomen van de overeenkomst door een schuldenaar wordt belemmerd van de zijde van de schuldeiser dan spreken we van schuldeisersverzuim.
Advies en overleg
Geschillen over een contract of verbintenis kunnen zeer ingewikkeld zijn. Voor schuldenaar en schuldeiser is inzicht in hun juridische situatie van groot belang. Het vragen van advies of bijstand van een advocaat voorkomt geschillen, onduidelijkheden en schade. Bel 0800-4455000 voor deskundig juridisch advies.
