Vakantiedagen uitbetalen, wettelijke en bovenwettelijke vakantiedagen, verplichte vrije dagen en aanvragen vakantie: Vakantie is een onderdeel van arbeid. Het recht op vakantie is in Nederland bij wet vastgelegd. Als je werkt, bouw je vakantie op.
Daarnaast kunnen werknemer en werkgever afspraken maken in een CAO of arbeidsovereenkomst over het opnemen en het uitbetalen van vakantiedagen. Bij einde dienstverband, met wederzijds goedvinden of door een ontslag zijn er vaak ongebruikte vakantiedagen en vakantie-uren. Werkgever en werknemer kunnen van mening verschillen over de uitbetaling van de uren en de hoogte van het uit te betalen bedrag. Het is voor zowel werkgever als werknemer belangrijk om bij beëindiging van een dienstverband een goed beeld te hebben van de waarde van een vakantiedag of vakantie-uur.
Uitbetalen van wettelijke vakantiedagen
De wettelijke vakantiedagen bestaan uit vier keer de wekelijkse arbeidsduur aan vakantiedagen/vakantie uren. Bij een werkweek van veertig uur bestaat dus recht op 160 uur aan wettelijke vakantie uren, ofwel 20 vakantiedagen.
Wettelijke vakantiedagen mogen niet worden uitbetaald. De wettelijke vakantiedagen zijn na afloop van het jaar nog zes maanden geldig. Vakantiedagen van dit jaar moeten uiterlijk op 1 juli van het opvolgende jaar worden opgenomen. Hierna vervallen wettelijke vakantiedagen. Het recht op het uitbetalen of opnemen van wettelijke vakantiedagen vervalt hierdoor.
Uitbetalen van bovenwettelijke vakantiedagen
Bovenwettelijke vakantiedagen vloeien voort uit een CAO, arbeidsovereenkomst of een bedrijfsreglement. De bovenwettelijke vakantie uren komen bovenop de wettelijke vakantiedagen. Als er 40 uur per week wordt gewerkt en er recht bestaat op 25 vakantiedagen dan zijn er (40 uur maal 4 is 160 uur ofwel 20 wettelijke vakantiedagen) 5 dagen bovenwettelijk.
Bovenwettelijke vakantie uren mogen worden uitbetaald als dat uitdrukkelijk in een schriftelijke arbeidsovereenkomst of CAO is geregeld. Dit bepaalt artikel 7:640 lid 2 BW. Daarbij is van belang dat de werknemer met de afkoop van vakantierechten niet hoeft in te stemmen. De werknemer heeft het recht om de dagen op te nemen. Dit bepaalt artikel 7:638 BW.
De geldigheid van bovenwettelijke vakantiedagen is 5 jaar. De bovenwettelijke vakantie-uren kunnen dus worden opgespaard. De bovenwettelijke vakantie uren die je opbouwt, moet je binnen vijf jaar opnemen of laten uitbetalen.
Verplichte vrije dagen/collectieve vrije dag
Een werkgever kan een verplichte vrije dag vaststellen. Veel bedrijven plannen bijvoorbeeld een verplichte vrije dag op de vrijdag na hemelvaart. Deze dag wordt afgetrokken van de vakantie uren. De mogelijkheid voor de werkgever om verplichte vrije dagen vast te stellen moet zijn opgenomen in een cao of in de arbeidsovereenkomst. De werkgever moet bovendien ruim van te voren aangeven dat er sprake is van een verplichte vrije dag.
Aanvragen vakantie
De aanvraag van een vakantie doe je schriftelijk bij je werkgever. Veel werkgevers hanteren hiervoor een vaste handelswijze of een reglement. De werkgever heeft twee weken de tijd om de aanvraag van de vakantie goed te keuren of af te keuren.
Als de werkgever niet reageert op de vakantieaanvraag of pas na de termijn van twee weken aangeeft dat de aanvraag is afgewezen, mag de gevraagde vakantie worden opgenomen. De schriftelijke vakantie aanvraag dient dus om geen discussie te laten ontstaan over de vraag of de werkgever tijdig op het verzoek om vakantie reageerde. Bij een schriftelijke aanvraag is immers duidelijk wanneer de aanvraag is ingediend. De werknemer doet er dan ook goed aan een afschrift van de aanvraag te bewaren.
Weigeren vakantie door werkgever
Alleen als het aangevraagde verlof van de werknemer grote problemen veroorzaakt, mag de werkgever het verlof weigeren. Als de werkgever de verzochte vakantie weigert dan moet dit goed worden gemotiveerd. Laat de werkgever na zijn beslissing om de vakantie niet toe te staan te motiveren, dan doet de werknemer er goed aan om schriftelijk een nadere toelichting te vragen.
Ook als de werkgever beslist om haar toestemming voor verlof in te trekken, moet daarvoor een goede reden zijn. Alleen als het bedrijf door het verlof in grote problemen komt, kan de werkgever een verlof intrekken. De werknemer heeft indien zijn vakantie wordt ingetrokken wel recht op een eventuele schadevergoeding. Vliegtickets, accommodatie en andere voorzieningen waarvoor kosten zijn gemaakt, moet de werkgever in die situatie vergoeden. Uiteraard geldt deze vergoedingsplicht niet als de werknemer de kosten maakt voordat zijn vakantieaanvraag is afgehandeld door de werkgever.
Vakantietoeslag
Werknemers hebben bovendien meestal recht op 8 procent vakantietoeslag/vakantiegeld. De meeste werkgevers betalen het opgebouwde bedrag eens per jaar (mei) uit. Eindigt de arbeidsovereenkomst dan moet de werkgever de tot de ontslagdatum opgebouwde vakantie toeslag uitbetalen. Bij de uitbetaling van vakantiedagen bij een ontslag komt daarbovenop dus vaak nog de uitbetaling van 8 procent vakantie toeslag.
Vakantiedagen uitbetalen of opnemen
Als een arbeidsovereenkomst eindigt moet de werkgever opgebouwde wettelijke en bovenwettelijke vakantie uren uitbetalen. Op de werkgever rust de verplichting om een deugdelijke administratie bij te houden van de opgebouwde en toegekende/gebruikte vakantiedagen/uren.
Werknemers raden wij aan om voor de ontslagdatum een overzicht te vragen van de vakantiedagen die worden uitbetaald. Indien er sprake is van een beëindiging met wederzijds goedvinden dan is het verstandig om de vakantie uren en de uitbetaling vast te leggen in de vaststellingsovereenkomst.
Vakantie uren afkopen na ontslag
Aangezien wettelijke vakantiedagen niet mogen worden uitbetaald gedurende de looptijd van de arbeidsovereenkomst, is het niet toegestaan de vakantiedagen af te kopen zolang de arbeidsovereenkomst nog niet is geëindigd (artikel 7:640 BW).
Overgebleven vakantiedagen van voorgaande periodes worden eerst opgebruikt. De wettelijke dagen worden, ook omdat deze niet uitbetaald mogen worden, daarna opgenomen. Op deze wijze is het mogelijk om een onderscheid te maken tussen wettelijke en bovenwettelijke vakantiedagen.
Vakantiedagen uitbetalen of opnemen: Wat is een vakantiedag waard?
Als er overgebleven vakantie uren zijn bij het eindigen van de arbeidsovereenkomst, moet de werkgever de vakantie uren uitbetalen. De vraag is wat een uur/dag waard is. Waarop heeft de werknemer recht bij het uitbetalen van vakantie uren?
Artikel 7:641 BW bepaalt dat de vergoeding voor een niet genoten vakantiedag gelijk is aan het bedrag van het laatst verdiende loon over de periode overeenstemmend met de openstaande vakantie-uren. Het laatst verdiende loon is het gehele tussen werkgever en werknemer overeengekomen loon. Dit is niet alleen het basissalaris van de werknemer, maar ook alle componenten die intrinsiek samenhangen met de taken van de werknemer, waarvoor de werknemer een financiële vergoeding ontvangt. Is er sprake is van een vaste bonus dan is een gemiddelde van de toegekende bonus ook onderdeel van het laatst verdiende loon
Uitgangspunt is dat de werknemer door de uitbetaling niet in een nadeligere positie mag komen dan bij opname van de vakantie uren. Als bepaalde premies tijdens de vakantie van de werknemer worden doorbetaald, bijvoorbeeld het werkgevers gedeelte van de pensioenpremie, moeten deze vaste vergoedingen ook in de uitbetaling van vakantiedagen worden meegenomen.
Loonvordering vakantie uren
Voor werkgevers betekent het niet uitbetalen van loon plus 8 procent vakantietoeslag het risico dat de werknemer een loonvordering instelt. Werkgevers dienen er derhalve rekening mee te houden dat de beperkte uitbetaling van vakantie uren het risico op een loonvordering meebrengt. Dit risico kan middels een goede vastlegging in een vaststellingsovereenkomst worden beperkt. Vakantie uren kunnen bijvoorbeeld als opgenomen worden beschouwd door voor de uren een vrijstelling van werkzaamheden toe te kennen.
Vakantiedagen bij een nulurencontract
Ook bij een nulurencontract heeft de werknemer recht op doorbetaalde vakantie-uren/vakantiedagen. Een werknemer met een nulurencontract heeft recht op 4 keer het aantal uren dat per week wordt gewerkt aan vakantie-uren/vakantiedagen.
In de praktijk wordt bij een nulurencontract vaak per gewerkt uur een percentage van een vakantie-uur opgebouwd door de werknemer. De wijze van berekening van vakantiedagen/uren bij een nulurencontract staat in de toepasselijke arbeidsovereenkomst of de cao.
